Tuesday, May 19, 2009

Cái loa phường



Photo credit: today20.net


Đọc qua các ý kiến v
cái loa phường phản hồi một bài báo trên Vnexpress "lược dịch" từ báo Mỹ tôi không khỏi ngạc nhiên*. Tôi không nghĩ là có nhiều người ủng hộ loa phường như vậy. Nếu nhìn lướt qua số 29 ý kiến liên quan thì thấy số người ủng hộ sự tồn tại của loa phường thậm chí còn có phần nhỉnh hơn số người chống đối nó. Chú ý là những người đưa ý kiến lên Vnexpress đều là những người có thể tiếp cận Internet, đọc báo mạng...tức là vào nhóm có trình độ dân trí cao hơn mức trung bình, kể cả ở khu vực đô thị. Nhưng rất nhiều người trong số họ ủng hộ loa phường thậm chí còn coi đó là nét văn hóa, nét đẹp của Việt Nam.

Một số lập luận được họ đưa ra. Một số ý kiến cho rằng loa phường đưa ra các thông tin hữu ích cho người dân về chủ trương chính sách của Nhà nước.

Nhưng cứ thử hỏi một người dân nào đó là chương trình phát thành hàng ngày trên loa phường thế nào thì chắc chắn là rất ít người nhớ được nó như thế nào, về cái gì...Đối với những chủ trương, chính sách, với tin tức thời sự này nọ thì việc tìm hiểu nó như thế nào cần phải xuất phát từ sự chủ động của người dân nếu họ muốn và nếu họ thấy cần thiết, chứ không phải là sự cưỡng bức, bắt mọi người dân phải nghe dù họ là ai, đang làm gì...

Trường hợp duy nhất loa phường có thể có tác dụng nào đó là khi thông báo về các việc của phường cần có sự tham gia của người dân: ví dụ như phường Trung Tự tổ chức trưng cầu dân ý hay như có chương trình tiêm vaccine cho trẻ em trong phường vào ngày X, giờ Y. Nhưng một năm chắc cũng chỉ có vài ba dịp như vậy và các phường hoàn toàn có thể dùng các phương tiện khác để đưa thông tin này đến với người dân. Chưa cần nói tới việc lập trang web như phường Khương Mai thì những việc này có thể được phổ biến tới các tổ dân phố và các tổ trưởng tổ dân phố sẽ thông báo cho các cư dân trong tổ. Hay một cách khác, phường có thể gửi thư thông báo tới người dân qua đường bưu điện (chi phí bưu chính trong trường hợp này chắc chắn không đáng kể so với chi phí để có một "Đài phát thanh phường" hoạt động gần hết các ngày trong cả năm). Hiệu quả thông tin cũng sẽ cao hơn nếu thực hiện theo các cách này vì có mấy khi người ta để ý nghe xem loa phường nói gì.

Nhưng nếu đọc các ý kiến ủng hộ duy trì loa phường kỹ hơn thì có thể thấy nhiều ý kiến thiên về tính "hoài cổ", mong duy trì một "nét văn hóa" (!). Sự bảo thủ, trì trệ dường như là đặc điểm tâm lý của rất nhiều người Hà Nội. Thêm vào đó là xu hướng biến tất cả mọi thứ dù bệ rạc và thiếu văn hóa thế nào trở thành "nét văn hóa", từ cháo chửi, phở mắng, cà phê nắp cống cho tới loa phường. Có phải đó là sự trưởng thành từ tư duy làng xã "thứ nhất quận công, thứ nhì ỉa đồng"? Còn nhớ cách đây không xa, người Hà Nội cũng nô nức đi xem triển lãm thời bao cấp để rồi sau đó cũng không ít người hoài niệm xa xăm về cái đẹp của một thời đã mất (mà quên khuấy rằng đó là cái thời đói ăn vàng mặt và cả xóm chung nhau một cái nhà vệ sinh bẩn nhầy nhụa).

Thế nên chiến tranh đã kết thúc 34 năm nhưng nhiều người vẫn cứ biết ơn loa phường năm 2009 vì nó giúp cảnh báo nhân dân trước bom Mỹ năm 1972. Và trong khi hầu hết các gia đình đều có dàn CD thì vẫn có nhiều người tỏ ra thích thú với những bài hát "truyền thống" kiểu "Đường ra trận mùa này đẹp lắm" được phát trên những chiếc loa rè ậm ọe. Rồi những tin tức dớ dẩn, ba lăng nhăng không liên quan tới cuộc sống của hầu hết người dân.

Đáng nói hơn, đó là sự thiếu ý thức, thiếu tôn trọng tính riêng tư của chiếc loa phường mà một số người dễ dàng chấp nhận. Đúng như lời của một công dân được trích dẫn trong bài báo tiếng Anh (bản tiếng Việt đã sửa đi cho bớt "nhạy cảm"):

"Thật dã man", anh ta nói. "Nếu hàng xóm mà làm ồn thế, tôi sẽ kiện thằng đó ra tòa. Sao Nhà nước lại tự cho mình cái quyền gây ô nhiễm tiếng ôn?"

("It's cruel," he continued. "If my neighbor made that kind of noise, I would take him to court. Why does the government give itself the right to create noise pollution?").

Nhưng với nhiều người thì cái tính riêng tư đấy, cái không gian cá nhân cần có cho mình mà không phải lo sự xâm nhiễm của người khác nếu không được phép đấy có rất ít ý nghĩa.

Thử xem vài ý kiến:

"Chuyện bị làm phiền thì chỉ xảy ra trong thời gian không dài và mang tính cá biệt, hy hữu (ví dụ khi con nhỏ đang ngủ nhưng rồi con cũng lớn và đi học, đi làm. Hoặc có người nhà ốm đau nhưng rồi cũng sẽ khỏi bệnh và thời gian cũng chỉ 1/24 giờ một ngày...). "

(Vâng, con rồi cũng lớn, người ốm rồi cũng khỏi thôi. Chỉ có cái loa phường là không thể thay thế!).

"Mà cái loa phường có phát giờ nghỉ trưa đâu? Tại sao chỉ vì một vài ai đó ham ngủ ngày mà xoá đi một nét văn hoá rất đẹp, rất Việt Nam?"

(Không được ngủ ngày!)

v.v.

Chán chả buồn nói. Cũng may là khu nhà tôi tuy có loa phường nhưng chỉ bật vào những lúc rất hiếm hoi chứ chưa rơi vào cái cảnh ngày ngày, hôm nào cũng bị tra tấn bởi những âm thanh tẹt xè lục đục đó.

(Ở vùng nông thôn thì có thể khác, loa truyền thanh có thể có những tác dụng tích cực nhưng đó là loa thôn chứ không phải loa phường)

* Xem thêm trên blog Mr. Do (http://blogmrdo.blogspot.com/) về việc "lược dịch" này.




9 comments:

  1. Cái loa này cũng có cái hay đó chứ tại anh không biết đó thô, thí dụ nếu nó đc đặt kế cạnh các khách sạn thì nó sẽ giúp "LÙA" khách trong Khách Sạn ra, ko để cho Khách ăn dê nằm dài trong phòng phí thời giờ, mà ra ngoài đường mua sắm, chi tiêu, làm giàu cho Nhà Nước Xả Hội Chủ Nghĩa tươi dẹp của ta

    ReplyDelete
  2. Cái loa thôn thực ra còn dã man hơn cái loa phường vì 5h sáng(lúc nhiều người vẫn còn phải ngủ) họ đã đọc bản tin trong khi nhà ở quê lại không có khả năng cách âm.

    Mô hình chết tiệt của xh VN hiện tại còn tồn tại dài dài vì ở quê chẳng ai biết gì đang xảy ra ở cấp chính phủ đâu. Ai cũng mải lo kiếm tiền với mưu sinh. Cuối tuần trước tớ hỏi ông anh ở nhà có biết những vụ như bauxit, Trường Sa, hay cái vụ website hợp tác KT kia không mà ổng không hề biết. Đấy là nhà có internet hẳn hoi đó. Gần 90 triệu dân mà chỉ có may chăng là dăm triệu được cập nhật thông tin nhiều chiều thì chúng ta sẽ vẫn cứ trên con đường tiến lên CN Cộng sản dài dài.

    ReplyDelete
  3. Anh kiểm tra lại là trang web của phường Khương Mai hay là phường Phương Mai.

    ReplyDelete
  4. Cảm ơn bạn Trần Dương. Tôi đã sửa lại thành Khương Mai.

    ReplyDelete
  5. Ai ủng hộ cứ thử đưa Loa về nhà họ 1 vài tuần là biết liền.

    ReplyDelete
  6. lấy ná bắn bể cái loa đi, hề hề

    ReplyDelete
  7. tại cái sự trì trệ trong suy nghĩ cuả phần lớn người dân mà Đảng CS, dù ngu dốt vẫn đang thống trị phây phây ..

    ReplyDelete
  8. Những tay ủng hộ loa phường là những người không ở cạnh cái loa của bất kỳ phường nào nhưng biết chắc chắn có một thằng mà hắn ghét, thậm chí đáng nguyền rủa, đang "được" phường sở tại "quan tâm triệt để" nên chõ thẳng loa vào nhà đó mờ. Thế nha.

    ReplyDelete
  9. Em nghĩ nói rằng số người ủng hộ loa phường nhiều hơn số người phản đối thì cũng khó. Tại không chắc là vnexpress đăng toàn bộ phản hồi họ nhận được, 29 phản hồi được đăng ít nhiều cũng qua kiểm duyệt rồi.

    ReplyDelete